تمدن جیرفت باستان

امروز خاک پاک جیرفت زیبا، قصه‌ای را برای ما نقل می‌کند که تا همین چند سال پیش کسی آن را نشنیده بود و اکنون این سرزمین اساطیری بهشت باستان شناسان لقب گرفته است .

              

حدود هفت هزار سال پیش در جنوب سرزمین آریایی ، تمدن ارت با مردمانی هنرمند و با ذوق بوجود آمد که ارتباط تنگاتنگی با تمدن بین النهرین و تمدن سومر داشت .

 

مرکز این تمدن در منطقه کنارصندل کنونی با پادشاهی ارت با قلمرویی وسیع بوده است .

 این تمدن مربوط به 7000 سال پیش ( قبل از تمدن بین النهرین) است .

و به این طریق به عنوان کهن ترین تمدن شرق شناخته می‌شود که در دشت خوش آب و هوا و حاصلخیز هلیل رود سکنی داشته اند .

 

در این محل چند لوحه گلی یافت شده و به خطی هندسی روی آن مطالبی نوشته شده که هنوز رمز گشایی نشده ولی در کل روایت‌گر آنست که این مردم مخترع خط و زبان بوده اند نه سومریان .

آثار بدست آمده از این تمدن گویای وجود هنرمندانی چیره دست در ساخت مجسمه های سنگ صابونی و آثار سفالی است .

وسایل به دست آمده از این تمدن تا به امروز بیشتر ظروف سفالی و سنگی، قطعات سنگ صابون و گاه وسایل مفرغی را شامل می‌شود.

 

اهم صنعت منطقه همان کنده کاری روی سنگ صابونی است که دارای ظرافت خاص است و موارد کاربردی و زیبایی شناختی را در بر می‌گیرد .

 در روی این قطعات تصاویری از قبیل انسان، بز و گوسفند. شیر، نخل. مار و عقرب وجود دارد که البته تصاویر مار و عقرب معمول تر است .

 

 نکته دیگری که قطعات سنگ صابونی این منطقه را از سایر مناطق و تمدنهای دیگر جدا می‌کند چشم درخشان و مرصع کاری روی قطعات است .

 در برخی طرحها دیده می‌شود در دور تا دور ظرف چند حیوان در هم تنیده وجود دارند که برای کنار هم قرار دادن آنها نیاز به محاسبات پیچیده بوده است .

 

این عقاب با ابهت، چنان روبه‌روی ما ایستاده و نگاه می‌کند که انگار از ما دعوت می‌کند به جزئیات و ظرافت سینه و بال‌هایش توجه کنیم و تاریخ را بنویسیم. این عقاب از اشیای پیدا شده از مناطق باستانی جیرفت است .

  تمدن جیرفت گواهی است بر حضور انسان‌های اندیشمند و توانایی که حدود هفت هزار سال پیش توانستند با دنیای اطراف خود ارتباط صنعتی، اجتماعی، اقتصادی و تولیدی برقرار کنند .

 

 اگر سیل نمی‌آمد کسی خبردار نمی‌شد که در زیر خاک جیرفت چه تمدنی خوابیده . 
اما قصة این تمدن نویافته از این قرار است: روزی روزگاری از کوه‌های بلندی به اسم ساردوییه ، رودی به نام هلیل جاری شد و به سرزمینی پست که امروز به آن جیرفت می‌گویند فرود آمد تا حکایت مردم این دیار شروع شود.

جیرفت از دو کلمه (جیر) به معنی پست و پایین و (افت) به معنی افتاده تشکیل شده‌است و به طور کلی جیرفت به معنای (جلگه پست آبرفتی) است.  

تمدن جیرفت ، اکنون چشم انتظار  دستهایی سخاوتمند برای بیرون آمدن از زیر خاک است .