شکوه پاییز جیرفت، شما را جادو می‌کند

آبشارها‌، باغ‌های با صفا مرکبات‌، دشت‌های حاصلخیز‌، سد عظیم جیرفت و حتی برخی آثار باستانی با ارزش قلعه‌ها و مجموعه‌های جدید الاحداث نظیر موزه جیرفت و پارک‌ها و فضاهای سبز سطح شهر جیرفت چشم هر گردشگری را خیره می‌کند، اما اینها نیز نمی‌تواند گوشه‌ای از توانمندی‌های گردشگری این منطقه را بازگو کند.

ادامه مطلب را بخوانید

پناهگاه حیات وحش مهروییه‌

 

 

(ایسنا)،  در 55 کیلومتری شمال غربی شهرستان کهنوج و در نزدیکی مرز این شهرستان با شهرستان جیرفت جلگه‌ای نسبتاً کوچک و همواره با وسعت 5583 هکتار قرار دارد. این جلگه در دامنه ارتفاعات "کلمراد" که ادامه رشته کوه بحر آسمان است، میزبان باقی‌ مانده جنگل‌های گرمسیری کهور جنوب شرقی کشور است و نیز مرغ جیرفتی را که مختص جنوب شرق ایران است، در دامن خود نگهداری می‌کند. منطقه مهروییه در سال 1350 در فهرست اولیه مناطق حفاظت شده کشور قرار گرفت و در سال 1355 به پناهگاه حیات وحش ارتقاء یافت. رویش طبیعی این منطقه از جنگل‌های گرمسیری کهور و رویش استپی متشکل ازگونه‌هایی چون اسکنبیل، قیچ، توسو و اسکنبیل‌های غیر چوبی یا (Hamada) تشکیل یافته است. این منطقه بین 100 تا 150 گونه گیاهی را در خود جای داده که مهم‌ترین گونه‌های آن عبارتند از کهورک، کهور، جغجغه، اسکنبیل، گز، شاه گز، پنیرک، شور، استبرق، کنار و غیره. در بخش پستانداران نیز حدود 15 گونه در مهروییه ادامه حیات دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از گربه جنگلی، کفتار، شغال، گراز، روباه، تشی(سیخور)، جبیر، موش خرما و غیره. همچنین در این پناهگاه به همین میزان گونه‌های از خزندگان مانند سرخ مار، مار آبی، کک مار و بزمجه و غیره وجود دارند. مرغ جیرفتی و گونه درُاج که نزدیک به آن است در بین 25 گونه پرنده شناخته شده در مهروییه، مهم‌ترین و جزء پرندگان کمیاب و منحصر به ‌فرد کشور محسوب می‌شود. از دیگرگونه‌های پرنده‌ این منطقه می‌توان از دلیجه، سارگبه، هوبره، تیهو، سبز قبا، خروسکولی، کوکر و غیره نام برد. مهروییه در فصل‌های پاییز و زمستان یکی از زیباترین مناطق جهت میزبانی علاقه‌مندان به حیات وحش است.

 

 

سیمای گردشگری ارتفاعات بحر آسمان‌

 

 

عابران دشت ساردوییه، بلندترین دشت ایران با 2700 متر ارتفاع سطح دریا و یکی از سردترین نقاط استان کرمان، در صد کیلومتری جنوب، قله بحر آسمان را با تیپی شبیه دماوند مشاهده می‌کنند. این قله که در سمت راست جاده ساردوییه به جیرفت قرار می‌گیرد، «نشانه» نام دارد و با ارتفاع 3886 متر، بلندترین قله در بین رشته‌کوه‌های سه هزار متری استان است. شهرت منطقه بحر آسمان به جز دره‌های زیبایی که دارد، خرس سیاه آسیایی نیز است. این حیوان کمیاب و تحت حفاظت یکی از زیستگاه‌های اصلی آن در ایران و این منطقه است. برخی از مناطق روستایی گردشگری محدوده بحر آسمان عبارتند از دلفارد، بحر آسمان، رمون، نراب، محمدآباد، سر بیژن و غیره. وجود جنگل‌های اورس، بنه، بادام کوهی و کهکم نیز در این بخش چشمگیر است، چرا که زیبایی خاصی به منطقه بخشیده‌اند. به خصوص در زمستان که بخش‌های بالایی بحر آسمان پوشیده از برف است و تراکم اورس‌ها، جلوه خاص را حاکم می‌کند. آلاله، آویشن، گاو زبان، فرفیون و زیره، گیاهانی هستند که بحر آسمان را فراگرفته‌اند و رایحه گل‌ها، خاطره‌ای ماندنی را در جان عابران آن بر جای می‌گذارد. در منطقه بحر آسمان، به جز خرس سیاه نامدار و مشهور آسیایی، پلنگ و چارپایان علف خواری مانند بز، میش، کل و قوچ نیز وجود دارد. اگرچه هم‌اکنون جمعیت قابل توجهی از آن‌ها دیده نمی‌شود.

 

دره دلفارد 

یکی از زیباترین و پر جاذبه‌ترین، دره‌های جنوب کشور، در منطقه بحر آسمان قرار دارد. دره‌ای که به عنوان یکی از مناطق نمونه گردشگری کشور مطرح است. جایی که باغ‌های بزرگ مرکبات و گردو به یکدیگر گره می‌خورند و سرما و گرما، حضور مسالمت‌آمیزی را در کنار یکدیگر تجربه می‌کنند. صعود به قله بحر آسمان از مسیر «محمدآباد روز پیکر» ساردوییه انجام می‌گیرد. سفر به بحر آسمان از اواسط فصل بهار تا اواخر تابستان، خاطرات خوبی را برای کوهنوردان و گردشگران به ارمغان می‌آورد.

سیمای گردشگری ارتفاعات جبال بارز‌

منطقه جبالبارز کرمان یکی از زیباترین، بکرترین و شگفت‌انگیزترین سلسله کوه‌های ایران است که با 250 کیلومتر طول، طولانی‌ترین رشته کوه جنوب شرق کشورمحسوب می‌شود. از نقطه آغاز این رشته‌کوه در شمال غربی شهرستان بم (روستای زیبای مرغک) تا چاله جازموریان، نقطه به نقطه این منطقه کوهستانی، سرشار از جلوه‌های زیبای طبیعت است. از جنگل‌های انبوه بنه یا پسته وحشی، بادام کوهی واورس گرفته تا بلندترین آبشارهای ایران، تا ارتفاعات و دامنه‌های بکر و باغ‌های دل‌انگیز گردو، زردآلو، چمن زارها و چشمه سارها و غیره. جهت شمال شرقی- جنوب غربی و نیز طول این رشته کوه باعث شده در مسیر برش عرض‌های جغرافیایی، تنوع جالب‌ توجه آب و هوایی را در این خط سنگی با عظمت شاهد باشیم. به طوری که وقتی ابتدای این رشته‌کوه در سرمای زمستان دمای 15 تا 20 درجه زیر صفر را تحمل می‌کند، در بخش‌های مرکزی و انتهایی جبال بارز، دمای مطبوع 20 تا 25 درجه بالای صفر، شرایط خوبی برای زندگی فراهم آورده است و برعکس در ماه‌های تیر و مرداد که مناطق پایینی و انتهای جبال بارز، گرمای طاقت فرسای نزدیک 50 درجه را دارند، در بخش‌های بالایی به ابتدایی این سلسله، دمای 25 درجه، لذتی جالب توجه به ساکنان و گردشگران می‌بخشد و این حکایت در دشت‌های پایین دست به ارتفاعات بالا دست نیز ادامه دارد.

"علمشاه‌" بلندترین قله این رشته کوه است که3741 مترارتفاع داشته و در 40 کیلومتری شرق شهر عنبرآباد قرار دارد. بیشتر بخش‌های جبالبارز پوشیده از گیاهان مختلفی است که تحت شرایط آب‌ وهوایی و نیز ارتفاع از سطح دریا، برسینه این ارتفاعات دامن گسترانیده‌اند. بنه، کهکم، اورس، بادام کوهی و آرچین عمده‌ترین درختان این رشته کوه هستند که به‌صورت جنگل‌های متراکم و گاه تک درخت دیده می‌شوند و نیز آویشن، درمنه، زارچ، دارچین، ریواس، گل نرگس، لاله، زنبق، ازگن و غیره که در همه جا حضور دارند. این منطقه علاوه بر اینکه از این زیستگاه‌های خرس سیاه آسیایی در ایران محسوب می‌شود، میزبان انواع زیادی از جانوران گوشت‌خوار، علف‌ خوار و پرندگانی است که در نقاط مختلف جبال بارز چشم نوازی می‌کنند. میش و قوچ، کل و بز، پلنگ، گرگ، خرگوش، موش کوهی، عقاب، شاهین، کلاغ و انواع بسیاری دیگر از پرندگان و جانوران، آسمان و زمین جبالبارز را به خود مشغول دارند. این رشته‌کوه، شهرستان‌های بم و جیرفت، و ریگان را از یکدیگر جدا می‌کند.

آبشارهای دهبکری ‌

ییلاق زیبای دهبکری در 75 کیلومتری غرب شهر بم و در مسیر جیرفت واقع شده است. این روستا از نخستین مناطق رشته کوه جبال بارز محسوب می‌شود و در دل دهنه‌ای با شیب ملایم به سمت بلندی‌های کوه «برفو» ادامه می‌یابد. قله «برفو» به دلیل برف گیر بودن، سرچشمه رودخانه دهبکری نیز محسوب می‌شود. در جنوب دهبکری و سمت چپ تونل سنگی که جاده جیرفت از داخل آن می‌گذرد، آبشارهای دهبکری جریان رودخانه را زیباتر کرده‌اند. این آبشارها که تعداد آنها به عدد سه می‌رسد، در دل جنگل بنه وسیعی قرار دارند. دو آبشار در پایین دست و یکی که ارتفاع آن بیشتر است، در بالادست رودخانه و در سینه کش کوه «برفو» قرار گرفته است. این منطقه تابستان‌های سرسبز و با طراوت، پاییزهایی شکوهمند و رویایی و زمستان‌هایی سکوت آور و روح نواز دارد که با ریزش برف وسفید پوش شدن جنگل و دامنه‌ها به اوج می‌رسد. ادامه مسیر آب به دهبکری رسیده و مورد استفاده باغ‌های گردو، زرد آلو ومزارع این منطقه قرار می‌گیرد. این آبشارها با نام آبشارهای «دغوییه» نیز خوانده می‌شوند.

آبشار سرن کوه ‌

رشته کوه جبال بارز میزبان پدیده‌های زیبا و با عظمتی چون آبشارهاست. در50 کیلومتری شرق شهر جیرفت و در میان دره‌های شکوهمند جبال بارز، آبشار سرن کوه با ارتفاعی بیش از 150 متر در انتهای دره «درین»، یکی از بلندترین آبشارهای ایران و شاید خاورمیانه است. گام برداشتن در فضای مملو از جنگل‌ها و باغ‌های سردسیری و چشم دوختن به هُرم گرمای جیرفت از آن فاصله، شکوهی خاص دارد. متاسفانه به دلیل کم آبی و خشکسالی‌های اخیر، آب این آبشار بسیار محدود شده و فقط در پی باران‌های شدید و جاری شدن رودخانه، عظمت و ارتفاع آن رخ می‌کند و در دیگر روزهای سال، توان خود را برای رقابت با آبشار200 متری «وروار» در بخش دیگری از جبال بارز از دست می‌دهد، اما این دو آبشار بلند و با عظمت نشانی دیگر ازعظمت و شکوه رشته کوه جبال بارز دارند.

آبشاردره ده والی

در بخش شمالی شهرستان جیرفت و در دره زیبای ده والی ساردوییه، آبشاری زیبا با فضایی فرحبخش، جان بخش طبیعت منطقه است. این آبشار در نزدیکی روستای «محمدآباد روز پیکر» و در مسیر رودخانه‌ای که در شمال غرب این روستا جریان دارد، واقع است. آب این رودخانه از قله «نشانه»، بلندترین قله رشته کوه بحر آسمان (3886 متر) سرچشمه می‌گیرد. ریزش و خروش این آب بر تخته سنگ‌ها و دیواره‌های اطراف، علاوه بر ایجاد صدای موزون آبشار، فضاهای سبز خزهای را نیز در سطوح پیرامون ایجاد کرده است. ارتفاع این آبشار بیش از 10 متر است.

آبشار‌های دلفارد‌

آبشارهای دلفارد که با نام «گُلم» یا «گُلمای دختر کش» نیز شناخته می‌شوند، در فاصله 47 کیلومتری شمال جیرفت و در بخش سردسیر دلفارد، در دره‌ای شرقی–غربی و مملو از چنار قرار گرفته است. گُلم در مناطق جنوبی استان، همان حوضچه آبی است که در رودخانه‌ها‌ یا در محل آبریز آبشارها به وجود می‌آید و گُلم دختر کش، شاید تداعی‌کننده حادثه‌ای باشد که ناشی از غرق شدن دختری در آنها باشد ‌یا تمثیل زیبای آن از این اصطلاح استفاده شده است، اما برای این مورد سندی وجود ندارد و بیشتر بر گرفته از متن عام جامعه است. این آبشار از چهار حوضچه یا گُلم تشکیل شده که گُلم دوم برزگتر از بقیه است و ارتفاع آبشار هم در آن به حدود 10 متر می‌رسد. با عبور از دیوار سمت چپ آبشار، به گل مدوم که کاسه سنگ زیبایی را تداعی می‌کند، می‌رسیم.‌(ارتفاع آبشارها بلند نیست و در جمع حدود 20 متر می‌شود). برای رسیدن به آبشارهای بالاتر، مسیرها، سخت و سخت تر می‌شوند. مسیر رودخانه در بالا دست آبشارها و در کف درهای پر از درختان کوهی، در دل کوه بالا می‌رود و فضای بکر و هیجان‌آوری را به نمایش می‌گذارد. شیب دامنه‌های این دره را درختان بنه تا ارتفاع 2500 متری اسیر تاج و تنه و ریشه‌های محکم خود کرده و در ارتفاعات بالاتر، جلال و شکوه اورس‌ها، دیدنی و ستودنی است. آبشار دلفارد در ارتفاع 2100 متری از دل کوه‌های بحر آسمان می‌جوشد و جریان آب آن، خطی از چنارهای تنومند را در کنار خود به وجود آورده است. قدم زدن در حاشیه این آب و تنفس طراوت این دره پر چنار، در تمام فصول سال، لذتی خاص را به گردشگران و عاشقان طبیعت می‌بخشد.

آبشاررود فرق(وروا)

در بخش جنوبی رشته کوه جبال بارز و در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهر عنبر آباد در منطقه «رود فرق» بزرگترین آبشار دایمی ایران با ارتفاعی نزدیک به 150 متر در نزدیکی روستای «باغ آهنی»، سکوت کوهستان را به خروش وحشی اما زیبای خویش آغشته می‌کند. این آبشار پر صلابت در دامنه قله «علم شاه» که با3741 متر بلندترین قله جبال بارز محسوب می‌شود، واقع شده است. هر ساله تعداد زیادی از کوهنوردان و طبیعت دوستان به مقصد این منطقه و بلندی‌های آن عزم سفر می‌کنند. مسیر دسترسی به این آبشار و قله علم شاه خصوصا در اسفندماه، همراه با تضادهای بی نظیری چون باغ‌های لبریز از میوه‌های نارنجی رنگ مرکبات، دشت وسیع و رویایی گل‌های نرگس، بستر سنگی رودخانه، خروش آبشار بلند وروار ودر بالا دست، برف و یخ قله علم شاه است و این همه، در کمتر از نیم روز راهپیمایی نصیب عاشقان طبیعت و کوه یاران می‌شود. در این منطقه، سفر وگردش در دره‌ها و روستاهایی چون وروار، کرور، قصبه و امجز در بالا دست آبشار، انبوه خاطرات به یادماندنی را به همراه خواهد داشت. اگرچه در ارتفاع این آبشار اختلاف نظر دیده می‌شود، اما از محل زاویه شکست در بالاترین نقطه تا سطح حوضچه 150 متر است. براساس گزارش اعضای تیم امداد و نجات کوهستان هلال احمر استان جهت نورد دیواره، پس از ریزش 160 متر طناب، حدود30 متر صخره نوردی تا کف آبشار انجام پذیرفته است. همچنین در مسیر رسیدن به آبشار اصلی، آبشارهای دیگری چون «دوقلو» و «تخت» دیده می‌شود.

آبشار دوساری‌

روستای دوساری با نخلستان‌های وسیع و قدیمی در15 کیلومتری جنوب عنبرآباد و در نزدیکی محور عنبر‌آباد - کهنوج قرار دارد. در بخش شمال شرقی دو ساری، منطقه‌ای به نام «بندری» وجود دارد که وجود جریان آب درآن، شکوه و طراوت خاصی را ایجاد کرده است. جوشش آب از لا به لای سنگ‌های آهکی، پدیده آورنده این جریان است. در فصل‌های پر باران حرکت آب بر سطح ارتفاعات و ریزش آن از دماغه این کوه، خط سبزی از جلبک‌ها و گلسنگ‌ها را در مسیر آب این آبشار، به تصویر می‌کشد که به واقع دیدنی و جذاب است.

آبگرم محمد آباد مسکون

حوضچه‌های این آبگرم در 50 کیلومتری شمال شهر جیرفت و در جبال بارز واقع شده‌اند. این آبگرم که جزء مرتفع‌ترین آبگرم های استان است، 2110 متر از سطح دریا ارتفاع دارد‌ و با 15 لیتر در ثانیه، به نسبت آبدهی مناسبی دارد. دمای آب این چشمه 35 درجه سانتیگراد است که به صورت زهکشی از دامنه‌های آتشفشانی منطقه خارج و علاوه بر بهره‌ برداری درمانی از آن، مورد استفاده بخش کشاورزی منطقه نیز است. آب چشمه محمد آباد از نوع آب‌های قلیایی است.

آبگرم دیمند و گویکان

در فاصله 100 کیلومتری شمال شرقی شهر جیرفت و در آبادی به همین نام که در قسمت شرقی بخش ساردوییه واقع شده است. آبگرم دیمند و گویکان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این منطقه کوهستانی محسوب می‌شود که در ارتفاع 1530 متری از سطح دریا قرار گرفته است. حرارت73 درجه، آب دهی حدود 10لیتر در ثانیه و حوضچه طبیعی آن در دل سنگ‌های آتشفشانی، این آبگرم قلیایی را از گردشگران فراوانی برخوردار کرده است. آبگرم به صورت جوششی از زمین خارج و در پایین دست، رود خانه کوچکی را به وجود آورده که طراوت خاصی را به منطقه می‌بخشد. این آبگرم دایمی که داغ‌ترین آبگرم استان است، محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری و جذب گردشگران بوده و آنچنان توجهی به آن نشده است.

آبگرم در گُرج میجان ‌

چشمه آبگرم «در گُرج» در 20 کیلومتری شرق شهر جیرفت و در ابتدای دهنه میجان واقع شده است. دهنه میجانب آب و هوایی متنوع از گرمسیری در بدو ورود گرفته تا کوهستانی و سردسیری در بالادست، در دامنه‌های جبال بارز قرار گرفته است. آب گرم «درگُرج» از نوع چشمه‌های گسلی است و دمایی در حدود 34 درجه سانتیگراد داراست. آب دهی این چشمه دو لیتر در ثانیه بوده و از کیفیت مناسبی برخوردار است. آب این چشمه جان بخش باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی میجان است.

چشمه آبگرم مُغو‌

این چشمه در 45 کیلومتری غرب شهر جیرفت و در نزدیکی روستای حسین آباد اسفندقه قرار گرفته است. در مسیر جیرفت به اسفندقه از طریق تنگ «سر گز» و در مسیر بافت به اسفندقه از طریق گدار «مل استر» می‌توان به این آب گرم رسید. در شمال شرقی حسین آباد و پس از گذر از بستر هلیل رود، آبگرم مُغو با 36 درجه سانتیگراد دما، مورد استفاده بیماران پوستی و کسانی که از دردهای استخوان و مفصل رنج می‌برند، قرار می‌گیرد.

چشمه آبگرم انجیر سیاه

این چشمه آبگرم در منطقه جبال بارز قرار دارد و در 35 کیلومتری شمال جیرفت در روستایی به همین نام واقع شده است. ارتفاع این چشمه از سطح دریا 1370 متر است و 25 لیتر در ثانیه آبدهی آن دارد که به صورت حرکت در مسیر رودخانه جریان می‌یابد. دمای آب این چشمه 58 درجه سانتیگراد است و به صورت جوشش از دل دامنه‌ها خارج می‌شود. همچنین از نظر شیمیایی، آب این چشمه از نوع سولفاته است که به صورت دایمی جریان دارد. سرنوشت آب این چشمه با سرچشمه‌های رود «شور» جیرفت گره خورده و در نهایت به سمت چاله جازموریان ادامه می‌یابد.

آبگرم گیشکی ‌

این چشمه‌ آبگرم در ارتفاعات اسفندقه و در مسیر بافت به اسفندقه واقع شده است. 1530 متر ارتفاع از سطح دریا، 5 لیتر در ثانیه آب دهی و 40 درجه سانتیگراد دمای آب آن است. آبی که از نوع آب‌های قلیایی است و به صورت جوششی به شکل رودخانه کوچکی در دره‌ای جریان دارد. فاقد ترکیبات، گازها و بخارات مفید بوده، اما ترکیبات مضر هم ندارد و با بخار نسبتاً زلال است.

چشمه آب معدنی رود فرق

این چشمه در 35 کیلومتری جنوب شرقی عنبر آباد در نزدیکی روستای پرطراوت و دل انگیز رود فرق قرار گرفته است. روستایی که علاوه بر زیبایی‌های خاصی که دارد با آبشار بلند «وُروار» شناخته می‌شود. این چشمه در منطقه، به نام «آب باد رود فرق» خوانده می‌شود و در دهانه‌های سمت چپ روستای رود فرق واقع شده است. دمای آب آن 22 درجه سانتیگراد و از قدرت بالایی در «تراورتن سازی» برخوردار است که از این نظر شباهت‌هایی با چشمه‌های «ابوق بوقو» مرغک و چشمه «آب زردو» نزدیک آبگرم دیمند دارد.

چشمه آب معدنی چاله گان (پل بهادر آباد)‌

این چشمه آبگرم در 30 کیلومتری جنوب، در محل پل بهادر آباد در ابتدای تقاطع رودبار قرار دارد و به صورت جوششی از روزنه‌های سنگی خارج می‌شود. این چشمه آبدهی قابل توجهی ندارد، اما جریان آب آن که بیشتر مصرف کشاورزی دارد، بر طراوت این محدوده می‌افزاید. محدوده‌ای که از جنگل‌های گز حاشیه و بستر هلیل رود به وجود آمده است. دمای آب چشمه «چاله گان» 27 درجه سانتیگراد است.

چشمه آب گرم « مرتفع علی» چاه نوروز

این چشمه در نزدیکی آبادی«چاه نوروز» از توابع شهرستان قلعه گنج و در سمت راست جاده قلعه گنج به منوجان واقع است. آب این چشمه قلیایی بوده وهدایت الکتریکی (EC) بیش از3000 را داراست. حرارت آب این چشمه 29 درجه بوده و در کشاورزی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دریاچه سد جیرفت

بزرگترین و پر حجم‌ترین دریاچه استان کرمان در40 کیلومتری شمال غربی جیرفت و در تنگه «نراب» پشت دیواره بتنی 133 متری سد جیرفت به وجود آمده است. سالانه به طور متوسط بیش از 400 میلیون متر مکعب آب وارد این دریاچه می‌گردد و بزرگترین تجمع آب شیرین در استان کرمان را شامل می‌شود. مسیر پایین دست سد را دره‌های عمیقی به گودی250 متر با دیواره‌های بلند سنگی و هراس انگیز در برگرفته‌اند که جریان هلیل رود را هدایت می‌کنند. همچنین دیدن دریچه سد جیرفت که با شدت فراوان آب را از دل دیواره بلند و بتنی به اعماق دره پرتاب می‌کند، فراموش نشدنی است. در برخی سال‌ها امکان صید انبوه ماهی نیز دردریاچه سد وجود دارد. برخی دره‌های عمیق و سنگی زیر سد بی‌شباهت به دره‌های پارک ملی «گرندکنیون» آمریکا نیستند.

هامون جازموریان

بین کوه‌های مکران و شاهسواران و به عبارتی بین رشته کوه‌های جبال بارز در شمال و بشاگرد در جنوب قرار دارد. جازموریان، نامی است که تحت تاثیر گویش محلی جنوب استان در منطقه بلوچستان حاصل آمده و بر گرفته از پوشش گیاهی غالب منطقه است که در بین مردم به آنها «جاز» گفته می شود و انبوهی و کثرت آن را «موریان» می‌گویند. جازموریان تداعی کننده این پوشش غالب و وسیع است. این فرو نشست زمین ساختی جوان 300 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و محدوده آبگیر کامل دریاچه در مواقع پر آبی 3300 کیلومتر و در سال‌های کم‌آبی به 2500 کیلومتر و کمتراز آن تقلیل می‌یابد. هلیل رود که از ارتفاعات مرکزی استان سرچشمه می‌گیرد و نیز رود بمپور بلوچستان، اصلی‌ترین سازنده‌ها و حیات بخش این هامون هستند. جالب توجه است که در گذشته، این دو رود به دریای عمان می‌ریختند، اما پس از اینکه در دوره‌های اخیر زمین شناسی، هامون جازموریان مسدود و این محدوده میزبان جریان‌های آب این دو رود شد. برخلاف دیگر هامون‌های بسته درونی کشور، خاک هامون جازموریان چندان شور نیست و زمین آن از قلوه سنگ‌ها و لایه‌های شنی و آهکی تشکیل شده و آب آن شوری کمی دارد و این به دلیل وجود زهکش طبیعی این چاله است. این هامون اغلب به صورت باتلاق و کفه‌های نمکی و رسی خود را نشان می‌دهد، اما در فصول پر باران، در وسط آن آب نمایان می‌شود. بخشی از این هامون در استان سیستان و بلوچستان قرار می‌گیرد.

غار جواران

روستای جواران در 10 کیلومتری شرق رابر و با فاصله ای4 کیلومتری در سمت چپ جاده رابر–جیرفت واقع شده است. آب زلال چشمه سارها، باغ‌های گردو، استخرهای آب و چشم اندازهای این منطقه چون درهای لبریز از زیبایی است. در دیواره‌های کوه مشرف بر جواران که دامنه‌های غربی کوه «تنگ» را شامل می‌شوند، دهانه بزرگ غاری خودنمایی می‌کند و کاوش آن هر چند کوتاه، حسی خاص، توام با دلهره و هیجان را حاصل می‌آورد.

روستای هدف گردشگری دره دلفارد

یکی از باشکوه ترین و منحصر به فردترین مناطق استان، منطقه دلفارد است که به شکل دره ای 40 کیلومتری با شیب ملایم از کوه های بحر آسمان و گردنه امیر‌المومنین آغاز و تا دشت جیرفت ادامه می‌یابد. فاصله این منطقه تا جیرفت حدود 40 کیلومتر است و در شمال غرب این شهر قرار دارد. مهمترین خصوصیت این منطقه علاوه برساختار طبیعی زیبا، وجود دو اقلیم متفاوت گرمسیری و سردسیری این دره است‌. جایی که در تمام طول سال بخش کشاورزی و باغ داری آن جریان دارد و در هر ماه از سال، میوه‌هایش روانه بازارند. به دلیل عبور جاده از دل این دره و اشراف مسافران به باغ‌ها و رودخانه دلفارد، این مسیر یکی از زیباترین محورهای استان به حساب می‌آید. به خصوص در بخش‌های بالایی آن که نزدیک به15 پیچ بسیار تند را باید طی کرد. با ورود به این دره و گذر از پل کلدان، فضایی تازه را تجربه می‌کنیم. باغ‌های پرتقال، چندین کیلومتر حاشیه جاده را در بر گرفته و ناگاه به گردوها و باغ های زردآلو و گیلاس می‌رسیم. جایی در محدوده روستای «کراه» پرتقال، گردو، تمشک، آلبالو و هلو یک جا در کنار یکدیگر گرد آمده‌اند که بسیار جالب و بی‌نظیر است. در زمستان‌ها که بخش بالایی دره را برف در بر گرفته، در بخش‌های پایینی و با فاصله کمتر از 10 کیلومت�